سنجش تجمع زیستی فلزات سنگین در بافت های rutilus rutilus caspicus و neogobius gorlap در تالاب بین المللی میانکاله

تالاب ها از جمله مهمترین محیط های زیست بر روی زمین هستند. بسیاری از گونه های ماهیان از تالاب به عنوان پرورشگاه، زیستگاه، محلی برای یافتن غذا و سرپناه استفاده می کنند. تالاب ها اکوسیتمی حیاتی برای ماهیان محسوب می شوند. غلظت چهار فلز سنگین (سرب، کادمیوم، نیکل و کُرُم) در بافت های دو گونه ماهی کف زی (گاوماهی سرگنده) و سطح زی (کُلمه) در تالاب بین المللی میانکاله تعیین شد. برای اندازه گیری میزان فلزات کُرُم، نیکل، سرب و کادمیوم در تمامی نمونه ها از دستگاه جذب اتمی مدل (thermo model 97 gfs) به روش کوره گرافیتی استفاده شد. غلظت این فلزات در بافت های ماهیان مورد مطالعه بر حسب میکروگرم بر گرم وزن تَر ارائه شده اند. برای بررسی وجود تفاوت معنی داری بین غلظت فلزات سنگین در بافت های مختلف از آنالیز واریانس یک طرفه استفاده گردید. همچنین از آزمون تعقیبی توکی به منظور مقایسه میانگین های کُرُم، سرب، نیکل وکادمیوم در بافت های مختلف استفاده شد. برای بررسی اختلاف غلظت عناصر مورد بررسی بین دو گونه در بافت ها از آزمون تی تِست استفاده گردید. همچنین برای بررسی همبستگی ها از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار spss (نسخه 19) صورت گرفت. حداکثر غلظت سرب؛ 06/2، کادمیوم؛ 20/1، نیکل؛ 14/1 و کُرُم؛ 70/0 میکروگرم بر گرم در کبد گاوماهی سرگنده مشاهده شد؛ در حالیکه کمترین میزان فلزات سرب؛ 67/0، کادمیوم؛ 25/0، نیکل؛ 21/0 و کُرُم؛ 08/0 میکروگرم بر گرم در عضله ماهی کُلمه اندازه گیری شد. روند افزایش میانگین فلزات در کبد گاوماهی سرگنده و کُلمه به ترتیب: سرب>کادمیوم>نیکل>کُرُم، در حالیکه برای آبشش در گاوماهی سرگنده و کُلمه و عضله در گاوماهی سرگنده به ترتیب: سرب>نیکل>کادمیوم>کُرُم بود. داده های مطالعه حاضر نشان داد که بافت های کبد و آبشش نسبت به عضله غلظت بیشتری دارند و همچنین غلظت فلزات در گاوماهی سرگنده (کف زی) در مقایسه با ماهی کُلمه (سطح زی) بیشتر بود.